Meatless Monday: Vleesvervangers

Geplaatst op 13 juli 2020 door

De komende weken wil ik een poging doen om de rubriek Meatless Monday nieuw leven in te blazen. Zoals bekend ben ik al ruim twintig jaar vegetariër en eet ik voor een gedeelte zelfs veganistisch. Hoewel de meeste mensen het wel accepteren, roept vegetarisme ook nog steeds veel vragen op. Door de jaren heen heb ik er heel veel over gelezen en heb ik het aanbod van vleesvervangers in de winkels zien groeien. In deze rubriek ga ik proberen om wat van deze informatie en kennis op anderen over te brengen, die misschien ook graag willen minderen met vlees, maar geen idee hebben hoe ze daarmee moeten beginnen.

Vleesvervangers

Maar met welke producten kun je het vlees in je maaltijd nu het beste vervangen? Het antwoord vinden we in de beroemde Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Vlees en vis kun je namelijk het beste vervangen door andere voedingswaren uit het betreffende vakje van de Schijf van Vijf: eieren, noten, peulvruchten, producten op basis van soja, lupine of tarwe-eiwit of kant-en-klare vleesvervangers.

Eieren

Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen, zoals vitamine B12, vitamine D, vitamine A, vitamine B2, foliumzuur  en mineralen als fosfor, seleen, ijzer en zink. Je kunt eieren ook op veel manieren klaarmaken: gekookt, gebakken, pocheren of je verwerkt ze in een quiche. Het Voedingscentrum noemt eieren daarom een goede vleesvervanger. Vleeseters mogen 2 tot 3 eieren per week eten, maar vegetariërs mogen er meer: 3 tot 4 eieren per week. Meer eieren eten dan deze hoeveelheid is niet goed, omdat eieren ook veel cholesterol bevatten en daardoor geen mager voedingsmiddel zijn.

Noten

Amandelen, cashewnoten, hazelnoten, kastanjes, kokosnoten, macadamianoten, paranoten, pecannoten, pijnboompitten, pinda’s, pistachenoten of walnoten. Zomaar wat voorbeelden van verschillende soorten noten. Noten zijn volgens het Voedingscentrum een goede vleesvervanger, maar wees er wel gematigd mee: niet meer dan een handjevol per dag. Dit is 25 gram voor een volwassene en 15 gram voor een kind.

Je kunt noten op allerlei manieren in je eten verwerken. De Vegetariërsbond heeft een notenwijzer opgesteld als hulpmiddel.

Noten zijn goed voor je bloedvaten, omdat ze zorgen voor een lager cholesterolgehalte. Maar noten bevatten naast onverzadigde vetzuren, ook veel calorieën. Daarom mag je er niet te veel van eten. Het doet er niet toe wat voor soort noten je eet of dat ze geroosterd, gebrand of ongebrand zijn. Het gaat er vooral om dat ze ongezouten zijn. Ook pindakaas of notenpasta die 100% van noten zijn gemaakt en geen suiker of zout bevatten, voldoen aan de eisen.

De noten die je op feestjes eet, zoals gezouten noten, borrelnoten, noten met een laagje van chocolade of suiker en pindakaas/notenpasta met toegevoegde suiker en zout voldoen helaaas niet als vleesvervanger en staan ook niet in de Schijf van Vijf.

Peulvruchten

Wist je dat er meer dan duizend soorten peulvruchten bestaan? Enkele bekenden zijn: borlottibonen, bruine bonen, doperwten, capucijners, kidneybonen, kikkererwten, limabonen, linzen, lupinebonen, snijbonen, sojabonen, tuinbonen en witte of zwarte bonen. Peulvruchten zijn voedzaam en rijk aan ijzer, eiwit en vezels. Net als noten, helpen peulvruchten om je cholesterolgehalte laag te houden. Voor peulvruchten geldt geen beperking, omdat ze een zeer laag vetgehalte hebben.

Je kunt peulvruchten gedroogd krijgen, maar dan duurt de bereiding veel langer, omdat je ze dan eerst moet weken en koken. Heb je hier het geduld niet voor, dan is het fijn om te weten dat peulvruchten uit blik of glas net zo gezond zijn en dezelfde voedingswaarde hebben. Het enige waar je op moet letten is het zoutgehalte. Als je de peulvruchten afspoelt met water, voor je ze toevoegt aan je gerecht, verlies je al veel van dit zout.

Je kan peulvruchten zowel warm als koud gebruiken in allerlei soorten gerechten.

Lupine

Lupine is een peulvrucht, die vaak wordt gebruikt als grondstof voor vleesvervangers. De Vegetarische Slager maakt veel gebruik van lupinebonen. Lupine heeft een licht nootachtige smaak. Verder haalt de lupineplant stikstof uit de lucht als grondstof en kan daardoor zonder enige vorm van mest verbouwd worden.

Je leest meer over lupine op de website van de Vegetarische Slager.

Sojaproducten 

Tofu – ook wel tahoe genoemd – is een eiwitrijke vleesvervanger, die weinig calorieën bevat. Tofu wordt gemaakt van gestremde sojamelk. Van zichzelf heeft tofu heel weinig smaak, dus het lekkerste is om het te marineren of te kruiden. Je moet dan wel eerst zoveel mogelijk vocht uit de tofu verwijderen. Je kunt tofu op allerlei manier klaar maken en verwerken in gerechten. Er zijn ook kant-en-klare tofustukjes verkrijgbaar, die zijn al gemarineerd en/of gekruid.

De Vegetariërsbond geeft op hun website nog wat tips & tricks over het bereiden van tofu.

Tempeh – het wordt ook wel geschreven als tempé – is ook een eiwitrijke vleesvervanger, die ook nog vezels en vitamine B bevat (maar let op: geen vitamine B12!). Tempeh is gemaakt van gefermenteerde sojabonen. Tempeh heeft van zichzelf meer smaak dan tofu, maar wordt ook vaak nog gemarineerd of gekruid. Ook is tempeh moeilijker verkrijgbaar dan het bekendere tofu; je zult ervoor naar een biologische supermarkt of toko moeten.

En ook voor tempeh tips & tricks van de Vegetariërsbond.

Seitan

Seitan is een vleesvervanger gemaakt van tarwegluten en bevat veel eiwit en ijzer. Het is daardoor niet geschikt voor mensen met een glutenintolerantie. Ook seitan is lastig te verkrijgen in de reguliere supermarkten. In biologische supermarkten verkopen ze het vers uit de koeling, maar ook langer houdbaar in glazen potten. Net als tofu en tempeh kun je het marineren en op verschillende manieren klaarmaken.

De Vegetariërsbond komt weer met tips & tricks.

Kant-en-klare vleesvervangers

Volgens het Voedingscentrum is vleesvervanger eigenlijk geen goede benaming. Het gaat namelijk om producten die gelijkwaardig zijn aan vlees. “Vegetarische keuze” zou een betere benaming zijn, maar ik houd het hier toch bij het meer bekendere vleesvervanger.

Er zijn binnen Nederland diverse producenten van kant-en-klare vleesvervangers. Bekende merken zijn Vivera, Garden Gourmet (vroeger heette dit Tivall), Valess, Quorn en De Vegetarische Slager. Tegenwoordig hebben veel supermarkten ook vleesvervangers van hun eigen huismerk. In de meeste supermarkten hebben vegetarische producten een eigen schap, in de buurt van het vlees. De regel is meestal: hoe groter de supermarktketen, hoe meer er te krijgen is op vegetarisch gebied.

Vleesvervangers zijn te krijgen in alle vormen waarin vlees ook te krijgen is: burgers, balletjes, worsten, nuggets, stukjes, je kan het zo gek niet bedenken of het bestaat wel ergens. Zelf eet ik nu bijna twintig jaar vegetarisch en in die tijd heb ik het aantal producten explosief zien toenemen. In het begin was er bijna niets, nu struikel je er bijna over.

Welke vleesvervanger je kiest heeft te maken met je persoonlijke smaak. Je hebt mensen die het liefst zo dicht mogelijk bij de vorm en smaak van vlees of vis willen blijven. Of mensen die de smaak van vlees niet missen en liever iets met groente eten. Dus ik zou zeggen; probeer verschillende producten van diverse merken en bepaal zelf wat je het lekkerste vindt.

Waar je wel op moet letten is of de vleesvervanger van je keuze wel de benodigde voedingsstoffen bevat. In een goede vleesvervanger zit; eiwit, ijzer en vitamine B1 en/of B12.

Volgens het Voedingscentrum zou dit in de volgende verhoudingen moeten voorkomen:

  • eiwit (meer dan 20% van de energie), en
  • ijzer (meer dan 0.8 milligram per 100 gram), en
  • vitamine B1 (meer dan 0.06 milligram per 100 gram), en/of
  • vitamine B12 (0.24 microgram per 100 gram)

Ook moet je opletten of de kant-en-klare vleesvervanger van je keuze niet te veel zout en verzadigd vet bevat, want helaas komt dit nog vaak voor. Lekker Gezond beschrijft dat er niet meer dan 1,1 gram zout per 100 gram product in mag zitten. In veel vleesvervangers is dit 2 gram of nog meer en dit kan weer leiden tot een verhoogde bloeddruk.

Houd je van koken en experimenteren? Dan kan je er ook voor kiezen om zelf vleesvervangers te maken. Hier zijn verschillende recepten voor op internet te vinden of zelfs complete kookboeken over te verkrijgen.

Een paar tips:

Kristin Leybaert – Veggieburgers, balletjes en broodbeleg

Jonathan Hade – Veggie & Vegan hamburgers; De lekkerste huisgemaakte burgers, 100% vleesvrij!

Dit stuk is eerder verschenen op hva.schrijft als onderdeel van een opdracht voor de door mij gevolgde minor Schrijven in Opdracht.

Geplaatst in Maar wat eet jij dan?, Meatless Monday | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Geocachingverhalen uit het verleden: 9 juli 2006

Geplaatst op 9 juli 2020 door

Elke donderdag – Throwback Thursday – verschijnt hier een verslag online uit het roemruchte geocachingverleden van de Heideroosjes.

Vandaag gaan we terug naar 9 juli 2006

Mijn moeder wilde een keer mee gaan geocachen en de keuze viel op een multi door de duinen die eigenlijk met “poles” gelopen moest worden: dat zijn van die Nordic Walking-stokken. Dat was toen een hype, nu zie ik er bijna nooit meer mensen mee lopen.

Geocachingverhaal uit het verleden:

  1. Purk on Poles
  • Maker: Purk
  • Type: Multi
  • Heideroosjes: Maartje
  • HaJaMaToJo: Hannie
  • Gevonden op: 9 juli 2006
  • Plaats: Udenhout

Op zaterdag kwam mijn moeder met de mededeling dat ze zondag wilde gaan geocachen met mij, omdat ze zin had om te wandelen en ik haar moest leren hoe de gps werkte.

Hij lag in de duinen, of beter gezegd, het bos bij de duinen. De route kon gelopen worden met poles, dat zijn van die Nordic-walking-stokken, vandaar de naam van de cache. Wij hebben zelf niet van die stokken.

Mijn moeder had de gps, ze had al snel door hoe het werkte, maar ik mocht hem niet terug hebben. Dus liep ik voor de verandering eens achter iemand aan, in plaats van iedereen achter mij, want in principe loop ik altijd met de gps.

We hebben nog wel gelachen om een bepaald waypoint. Wij dachten dat het een ven moest zijn, bleek het een groot weiland vol paarden te zijn, wat ze het Hengstven hadden genoemd.

De cache was nog even zoeken, die lag tussen de bramenbosjes. Dus nadat ik mijn benen open had gehaald (korte broek), konden we loggen met twee teams. De twaalfde voor HaJaMaToJo, de zesenveertigste voor de Heideroosjes.

Wat ik hier op 9 juli 2020 nog aan toe te voegen heb:

Mijn ouders doen dus ook aan geocaching, maar mijn moeder is er enthousiaster over dan mijn vader. Daarom ben ik door de jaren heen vaak met mijn moeder op pad geweest. Ondertussen weet ze prima hoe een gps werkt en hebben we allebei onze eigen gps. Het verschil in founds is wel een stuk groter geworden. Het ging toen nog maar om een verschil van 36 caches, nu gaat het om een verschil van meer dan 6000 caches.

 

Geplaatst in #geocaching, Wandelen | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Meatless Monday: Moet vlees weer een luxeproduct worden?

Geplaatst op 6 juli 2020 door

De komende weken wil ik een poging doen om de rubriek Meatless Monday nieuw leven in te blazen. Zoals bekend ben ik al ruim twintig jaar vegetariër en eet ik voor een gedeelte zelfs veganistisch. Hoewel de meeste mensen het wel accepteren, roept vegetarisme ook nog steeds veel vragen op. Door de jaren heen heb ik er heel veel over gelezen en heb ik het aanbod van vleesvervangers in de winkels zien groeien. In deze rubriek ga ik proberen om wat van deze informatie en kennis op anderen over te brengen, die misschien ook graag willen minderen met vlees, maar geen idee hebben hoe ze daarmee moeten beginnen.

Wat is vlees?

Wat valt er allemaal onder vlees? Het gaat om het spierweefsel van gewervelde dieren.  Dat zijn zoogdieren, zoals varkens en koeien. Ook vissen en vogels vallen onder de categorie gewervelde dieren.

Krachtig, sterk en stoer

Vlees heeft een mannelijk imago: het is krachtig, sterk en stoer. Bob Cramwinckel, van het Centrum voor Smaakonderzoek denkt dat het daarom voornamelijk mannen zijn die te veel vlees eten. Vlees roosteren op een barbecue wordt over het algemeen dan ook gezien als de taak van de man. Corné van Dooren van het Voedingscentrum stelt dat er ook een stukje cultuur bij komt kijken: “Vroeger was het de vader die het vlees verdeelde en zelf het grootste stuk kreeg.” Hij zegt ook dat mensen, voornamelijk mannen, vroeger zwaarder werk deden en veel meer moesten werken dan de huidige mens. Denk aan landarbeiders of medewerkers in de zware industrie. Voor hen bevatte vlees misschien belangrijke voedingsstoffen. Maar sinds de industriële revolutie, doet de mens steeds minder zwaar werk en zou daaruit volgend dus ook minder vlees nodig hebben. De mens is echter juist steeds meer vlees gaan eten.

Moet vlees weer een luxeproduct worden?

Vlees is heel lang een luxeproduct geweest. In de vroegmoderne tijd (vanaf de zestiende eeuw) leefden zo’n 80% van de mensen rond of onder de armoedegrens. Zij konden zich hoogstens één keer per week vlees veroorloven. Ook zuivelproducten waren over het algemeen een luxe. Alleen de rijkere bovenlaag van de bevolking kon zich meer vlees veroorloven. Pas na de Tweede Wereldoorlog, in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw, nam de vleesconsumptie in Nederland echt massaal toe. Volgens onderzoek van de Universiteit van Wageningen aten de Nederlanders in 1950 zo’n 17 kilo vlees per persoon per jaar. In 2016 was dit ruim verdubbeld naar 38 kilo vlees per persoon per jaar. Je zou hieruit op kunnen maken: hoe meer welvaart, hoe meer vlees er wordt gegeten. Dit is niet alleen in Nederland zo: door de toegenomen welvaart is er over de hele wereld een stijging te zien in de vleesconsumptie.

Opbouw van de maaltijd

Voedingsdeskundigen stellen dat maaltijden uit de West-Europese keuken zijn opgebouwd rondom vlees. Je ziet dit terug op de menukaarten van restaurants, die beginnen vrijwel altijd met het noemen van het stuk vlees en daarna volgt pas wat je erbij krijgt. In de traditionele Aziatische, Mexicaanse en Libanese keukens zijn de maaltijden juist opgebouwd rondom groenten. Veel mensen in Nederland eten dus vlees uit gewoonte, omdat een “Hollandse pot” in hun ogen opgebouwd hoort te zijn uit vlees, groente en aardappelen. Het wordt ook wel het AVG’tje genoemd.

Hersencapaciteit

Veel vleeseters hangen de stelling van wetenschappers aan dat de evolutie van de mens en dan met name de hersencapaciteit te danken is aan het feit dat onze verre voorouders vlees gingen eten. Hier zit een kern van waarheid in. Ongeveer zes miljoen jaar geleden ontstond de eerste menselijke levensvormen op onze planeet: de primaten. Deze primaten leefden ongeveer op de plek waar je nu de Oost-Afrikaanse landen vindt. De wereld bestond in die tijd voornamelijk uit oerwouden. Door een klimaatsverandering ontstonden er ook savannes. De primaten splitsten zich op: een deel bleef in het oerwoud wonen, terwijl anderen naar de savannes trokken. De oerwoudprimaten voedden zich voornamelijk met plantaardig voedsel; zij waren de voorouders van de huidige apen. De savanneprimaten begonnen echter steeds meer dierlijk voedsel te eten en daarmee zijn zij de voorouders van de huidige mens. In vlees zit simpelweg meer energie dan in groente en fruit; dat betekent dat je er minder van hoeft te eten om voedingsstoffen binnen te krijgen. In die zes miljoen jaar groeide de omvang van de menselijke hersenen van 400 cm2 naar 1400 cm2. Een mens heeft bijzonder veel hersencapaciteit, in vergelijking tot de lichaamsomvang. Apen, die ongeveer van dezelfde omvang zijn als mensen, hebben veel minder hersencapaciteit. Ter vergelijking: een chimpansee heeft 28 miljard hersencellen (neuronen), een gorilla heeft er 33 miljard en de mens maar liefst 86 miljard. Hoe komt dat dan?

De homo erectus als kok

Volgens primatoloog Richard Wrangham van Harvard University komt het doordat de homo erectus ongeveer 1,7 miljoen jaar geleden leerde om te “koken”; ze gingen zowel dierlijk als plantaardig voedsel roosteren. Op deze manier bereid voedsel wordt gemakkelijker opgenomen door de darmen en geeft sneller calorieën vrij, hierdoor werd het verteringsproces ingekort. Het omzetten van rauw voedsel in bruikbare energie, kost veel meer tijd en energie. Omdat dieren alleen rauw voedsel eten, hebben ze veel tijd nodig om dit te verteren tot bruikbare energie en daardoor neemt hun hersencapaciteit niet meer toe.

Meer weten over de geschiedenis van het vlees eten? Lees dan dit artikel van Remko Kuipers op BedRock.

Dit stuk is eerder verschenen op hva.schrijft als onderdeel van een opdracht voor de door mij gevolgde minor Schrijven in Opdracht.

Geplaatst in Maar wat eet jij dan?, Meatless Monday | Tags: , , | Een reactie plaatsen

En dan denk ik aan Brabant…

Geplaatst op 4 juli 2020 door

Sinds ik een deeltijdstudie volg aan de Hogeschool van Amsterdam is mij de vraag al honderden keren gesteld: “Waarom blijf ik in hemelsnaam in mijn kleine Noord-Brabantse dorpje wonen en verhuis ik niet onmiddellijk naar de Randstad?” Ze vragen het op een toon als of er geen leven mogelijk is buiten de randstedelijke habitat. Als of ik dringend gered moet worden uit mijn zuidelijke provincie onder de grote rivieren. Als of wij Brabanders nog ergens onderontwikkeld door de klei liggen te rollen. Als of je leven pas echt begint als je naar de Randstad “emigreert”.

Ik woon in Oisterwijk, een dorp in Midden-Brabant. De naam wordt overal verkeerd uitgesproken. Als de blikkerige NS-stem aankondigt dat we het station in mijn woonplaats bereiken: “Oysterwijk, station Oysterwijk!” zuchten al mijn plaatsgenoten in koor: “Oosterwijk. Je zegt Oosterwijk.” De middeleeuwse spelling is behouden. Oisterwijk kreeg namelijk al in 1212 stadsrechten toegekend door hertog Hendrik van Brabant, terwijl Amsterdam die pas rond 1300 kreeg, wat toch bijna een eeuw later is. Oisterwijk is dan ook geen zielig gehucht, maar een gemeente met ruim 26.000 inwoners, een NS-station, een bibliotheek, een theater, een binnen- en een buitenzwembad en een levendig centrum met bekroonde terrassen en leuke winkels. Oisterwijk ligt precies tussen de Brabantse stedenrij Breda – Tilburg – Den Bosch – Eindhoven in. Wij Oisterwijkers hebben dus het beste van twee werelden; midden in de natuur en toch makkelijk mee kunnen genieten van de privileges van de grote steden.

Geen haar op mijn hoofd die er aan denkt om naar de Randstad te verhuizen en zeker niet naar Amsterdam. Daar zijn verschillende redenen voor. Hier in Brabant heb ik mijn familie, vrienden en kennissen. Daarnaast houd ik van Brabant, in het bijzonder van mijn woonplaats Oisterwijk. Waar je in Amsterdam met een vergrootglas naar een echte boom of struik moet zoeken, waar de paden in de omheinde parken geasfalteerd zijn en bijna niemand een voortuin heeft, kan ik zeggen dat de uitgestrekte Oisterwijkse Bossen en Vennen en de Kampina mijn achtertuin vormen. In mijn woonplaats heeft vrijwel iedereen een voortuin én een achtertuin en als ik het raam open doe, kan ik de dichtstbijzijnde boom aanraken en zie ik er zo nog tien staan. Ik woon op fietsafstand van de Efteling, het beste pretpark van de Benelux en het lekkerste bier van Nederland – La Trappe Tripel –  wordt op een steenworp afstand van mijn huis gebrouwen.

Ok, de lange reistijd (bijna twee uur enkele reis) naar de hoofdstad blijf een ding. Zeker als ik al om 8.30 uur op school moet zijn. Mijn studie is helaas alleen te volgen aan de Hogeschool van Amsterdam en ik ben afhankelijk van het openbaar vervoer. Maar na een aantal jaren studeren vind ik Amsterdam nog steeds een grauwe, veel te drukke stad met te weinig natuur en veel te veel toeristen. Een centrum dat stijf staat van de wietlucht. Al die vreselijke souvenirwinkels, die met tulpen, molens, klompen en Delfts blauw een verkeerd beeld van Nederland voorspiegelen aan toeristen. Amsterdam is prima om af en toe eens een dagje heen te gaan, maar ik zou er in mijn ergste nachtmerries nog niet willen wonen. Zelfs niet tijdelijk, op kamers. Financieel gezien is dat ook niet aantrekkelijk: In Oisterwijk heb ik een sociale huurwoning van 40m2 helemaal van mij alleen, voor de prijs waar mijn Amsterdamse klasgenoten een kamertje van 2 bij 3 meter voor hebben met gedeelde voorzieningen. Van het geld wat ik daardoor overhoud kan ik heel vaak naar Amsterdam reizen. Maar stiekem ben ik altijd opgelucht als de trein de bruggen over de grote rivieren heeft gepasseerd en we binnen rijden in het mooie, groene Brabant. Want daar brandt nog licht.

Geplaatst in #deeltijdstuderen | Tags: , , , | 1 reactie

Geocachingverhalen uit het verleden: 2 juli 2012

Geplaatst op 2 juli 2020 door

Elke donderdag – Throwback Thursday – verschijnt hier een verslag online uit het roemruchte geocachingverleden van de Heideroosjes.

Vandaag gaan we terug naar 2 juli 2012

Anke, Guy en ik zaten op een camping in Zeeland vanwege Concert at Sea. Op zondag was het festival voorbij en gingen we nog geocachen voor we terug naar Noord-Brabant reden.

Geocachingverhaal uit het verleden:

  1. Gadrabos 1
  2. Gadrabos 2
  • Maker: Ivanboven
  • Type: Traditionals
  • Heideroosjes: Maartje, Anke en Guy
  • Gevonden op: 2 juli 2012
  • Plaats: Renesse
  1. Rondje Schouwen #9: De Ringwalburg
  2. Rondje Schouwen #8: ’t Groene duin
  3. Rondje Schouwen #5: Juttershut
  4. Rondje Schouwen #6: Prachtig plekje
  5. Rondje Schouwen #7: Home sweet home
  6. Rondje Schouwen #4: Inlaag
  7. Rondje Schouwen #3: Jachthaven Burgsluis
  8. Rondje Schouwen #2: de Plompe Toren
  9. Rondje Schouwen #1: Mooi uitzicht
  10. Rondje Schouwen #10: Door de polder
  • Maker: De Duintoppers
  • Type: Traditionals
  • Heideroosjes: Maartje, Anke en Guy
  • Gevonden op: 2 juli 2012
  • Plaats: rondom Burgh-Haamstede

De zondag was om te cachen op Schouwen-Duiveland en ik had daar eigenlijk wel zin in. Na twee nachten op een lek luchtbed was ik al vroeg wakker. Mijn tent was al afgebroken, mijn spullen ingepakt en mijn boek al uitgelezen toen Anke en Guy eindelijk eens hun tent uitkwamen. Gelukkig waren die wel bereid om mee te gaan cachen, dus toen we het ontbijt op hadden en hun spullen ook allemaal ingepakt waren gingen we op cache-jacht.

Eerst een rondje door het Gadrabos, dat waren de twee caches die het dichtste bij de camping lagen. Het was deze dag erg mooi weer, zonnig en droog, dus het was geen straf om een rondje in het bos te lopen. Het was een rommelig bos, maar de caches waren er wel. Ook grappig was de vrouw in rode kleding aan de picknicktafel en haar grijze hond die tussen de bomen lag. Het was net Roodkapje en de wolf.

Na het Gadrabos begonnen we aan de caches van het Rondje Schouwen. Er waren twee series die we deze dag konden doen. Een powertrail van 25 caches of een serie van 10 caches. Mijn ouders hebben allebei de series gedaan toen ze in de meivakantie in Burgh-Haamstede waren. Volgens mijn moeder was de serie van 10 eigenlijk leuker om te doen en ook mooiere locaties dan die van 25. Anke en Guy interesseerde het niet echt welke serie we zouden gaan doen, dus koos ik voor die van 10, genaamd Rondje Schouwen.

Het is eigenlijk een rondje om te fietsen (dat had mij best leuk geleken zo door dit gebied), maar die hadden wij natuurlijk niet bij.  Het betekende wel dat sommige caches niet bereikbaar waren met de auto. Daarnaast deed de TomTom van Anke het voor geen meter, dus moest ik navigeren met mijn gps.

De Ringwalburg lag achter de parkeerplaats van de AH van Burgh-Haamstede, waar we vorig jaar een paar keer boodschappen hebben gedaan, toen we ook naar CAS waren. De cache was vlot gevonden.

Ook ’t Groene Duin herkende we nog van een gelijknamige cache die daar verstopt zat in de uitkijktoren en die we al gedaan hadden in het CAS-weekend van 2010 (die cache is trouwens ook nog online, dat heb ik later nog gecheckt). Nu moesten we een klein stukje het gebied in wandelen. Mooi gebied, zijn we ook geweest voor de multi door de Zeepeduinen.

Juttershut, Prachtig Plekje en Home Sweet Home hebben we gedaan in een wandeling over het fietspad. De Juttershut vonden we alle drie leuk, omdat het leek op een grote cache. Het is ook weer zoiets waar je anders niet zo snel zou komen. Het idee was dat je hier spullen kon achterlaten die je had gevonden. Prachtig Plekje was een bankje bij een vennetje in de duinen, maar ik moet eerlijk zeggen dat we mooiere uitzichten hebben gezien. Home Sweet Home zat in een piepklein vogelhuisje waar volgens mij geen vogel in zou passen, maar wel een cache. Vanaf daar kon je nog verder lopen voor een bonus-cache, extraatje 2, maar onze parkeertijd dreigde op te raken en het was te ver en over een kronkelig fietspad. Dus zijn we omgedraaid en terug gelopen naar de auto.

De Inlaag-cache stelde niet zo veel voor, cacherspaadje langs uitgestorven viaduct op en af. Bij de cache bij de kleine jachthaven kwamen we nog een andere cacher tegen, uit België. Hier vonden we ook de aanwijzing voor extraatje 1, die lag aan de andere kant van de haven en we zijn er voor terug gereden, maar we konden hem niet vinden. Ook die bleek achteraf geript te zijn, dus pech voor ons.

De Plompe Toren blijf ik een geweldig gebouw vinden, de toren is het enige overblijfsel van het middeleeuwse dorp Westerschouwen dat volledig door de zee is opgeslokt, op de toren na. In de toren ligt ook een cache, die hebben Anke en ik vorig jaar al gedaan, was echt superleuk. Nu was de toren gesloten en moesten we een paar honderd meter verderop gaan zoeken naar de cache. Anke en Guy bleven in de auto zitten en ik logde de cache.

Voor Mooi Uitzicht moesten we weer een stukje lopen, dit keer mocht Vliegtuig (zo noemde ik de auto van Anke) voor het eerst die dag gratis parkeren. De cache lag in een caisson, die ijzeren gevaartes herkenden wij ook nog van eerdere cachetochten tijdens CAS-weekenden. Stiekem is het wel grappig dat wij zoveel smilies hebben verzameld op Schouwen-Duiveland. Ik denk dat het na Midden-Brabant de hoogste found-radius heeft.

We besloten de dag met Door de polders. Die konden we eerst niet vinden, dus belde ik mijn moeder, die het natuurlijk erg grappig vond dat ze mij nu eens een keer moest helpen. Gelukkig wist ze nog precies te vertellen waar de cache zat.

We hadden nu alle tien de caches van de serie gevonden en wilden nog voor de bonus gaan, maar de som klopte niet, want ik kreeg allemaal getallen in de min. Nog een keer met mijn moeder gebeld, maar die zei dat ze de bonus ook niet gedaan had. Dus besloten we te stoppen en naar huis te gaan, wat nog een lange rit was, omdat we file hadden en er ergens een brug langdurig open stond. In Brabant had het heel hard geregend, want alles was er zeiknat. Wij hadden het  gelukkig de hele dag zonnig en droog gehouden.

Wat ik hier op 2 juli 2020 nog aan toe te voegen heb:

We zijn een paar keer naar Concert at Sea geweest en hebben tijdens die weekenden ook veel caches gedaan aldaar. Nu ben ik al heel lang niet meer in Zeeland geweest.

Geplaatst in #geocaching | Tags: , , , , , | 1 reactie

Meatless Monday: Flexiwat?

Geplaatst op 29 juni 2020 door

De komende weken wil ik een poging doen om de rubriek Meatless Monday nieuw leven in te blazen. Zoals bekend ben ik al ruim twintig jaar vegetariër en eet ik voor een gedeelte zelfs veganistisch. Hoewel de meeste mensen het wel accepteren, roept vegetarisme ook nog steeds veel vragen op. Door de jaren heen heb ik er heel veel over gelezen en heb ik het aanbod van vleesvervangers in de winkels zien groeien. In deze rubriek ga ik proberen om wat van deze informatie en kennis op anderen over te brengen, die misschien ook graag willen minderen met vlees, maar geen idee hebben hoe ze daarmee moeten beginnen.

Je hebt tegenwoordig zoveel benamingen voor mensen die geen of minder vlees eten, dat je door de bomen het bos niet meer kan zien. Hieronder ga ik uitleggen wat de verschillende benamingen inhouden.

Flexitariër

Eet minimaal één dag in de week vegetarisch. Wordt ook wel vleesverminderaar genoemd.

Vegetariër

Eet niets wat afkomstig is van gedode dieren, dus geen vlees, vis of gevogelte. Strenge vegetariërs vermijden ook dierlijk stremsel in kaas en gelatine (dit is gemaakt van vermalen dierenbotten) en E-nummers met dierlijke ingrediënten. Vegetariërs eten dus wel eieren en gebruiken zuivel. Zuivel is alles wat je van melk kan maken, denk hierbij aan kaas en yoghurt, maar ook allerlei soorten toetjes.

Ovo-vegetariër

Een vegetariër die wel eieren eet, maar geen zuivel gebruikt.

Lacto-vegetariër

Een vegetariër die wel zuivel gebruikt, maar geen eieren eet.

Opmerking: een vegetariër die wel eieren eet en zuivel gebruikt, zou zich dus ook ovo-lacto-vegetariër mogen noemen.

Pescotariër

Eet geen vlees en gevogelte, maar wel vis, eieren en gebruikt zuivel.

Pollotariër

Eet geen vlees en vis, maar wel gevogelte, eieren en gebruikt zuivel.

Veganist

Eet niets wat afkomstig is van dieren. Dus geen vlees, vis of gevogelte. Gebruikt ook geen zuivelproducten en eet ook geen eieren. Gebruikt ook geen van dieren afkomstige producten, zoals wol, leer en honing.

Fruitariër

Gebruikt naast dierlijke producten, ook geen producten van levende planten. Eet dus alleen producten die geoogst kunnen worden, zonder dat de plant hoeft te sterven, zoals noten en zaden.

Infographic

Gezondheidsnet legt nog eens rustig uit hoe het zit met die benamingen.

Dit stuk is eerder verschenen op hva.schrijft als onderdeel van een opdracht voor de door mij gevolgde minor Schrijven in Opdracht.

Geplaatst in Maar wat eet jij dan?, Meatless Monday | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

Geocachingverhalen uit het verleden: 25 juni 2009

Geplaatst op 25 juni 2020 door

Elke donderdag – Throwback Thursday – verschijnt hier een verslag online uit het roemruchte geocachingverleden van de Heideroosjes.

Vandaag gaan we terug naar 25 juni 2009

Stephanie en ik gingen met haar hondje Senna op pad om een lastige multi-cache tot een goed einde te brengen.

Geocachingverhaal:

  1. D’n tweede
  • Maker: HettyenAd
  • Type: Multi
  • Heideroosjes: Maartje
  • Snuffel 007: Stephanie
  •             Senna
  • Gevonden op: 25 juni 2009
  • Plaats: Kaatsheuvel
  1. ’t Brabants Ketierke
  • Maker: Patje
  • Type: Multi
  • Heideroosjes: Maartje
  • Snuffel 007: Stephanie
  •             Senna
  • Gevonden op: 25 juni 2009
  • Plaats: Kaatsheuvel
  1. Opmerkelijcke menschen: Truike
  • Maker: Team Glenn en Maik
  • Type: Traditional
  • Heideroosjes: Maartje
  • Snuffel 007: Stephanie
  •             Senna
  • Gevonden op: 25 juni 2009
  • Plaats: Kaatsheuvel

Stephanie en ik hadden allebei een vrije dag, dus we besloten om samen te gaan geocachen. Voor de verandering zochten we het niet zo ver weg, maar bleven we in de buurt. We reden naar Kaatsheuvel om d’n Tweede te proberen. Onderweg Stephanie alle horror-verhalen over d’n Eerste verteld, dat die heel erg erg was en dat ik bang was dat deze ook een ramp was. Maar we wilden het toch gaan proberen.

D’n Tweede liep door een bekend gebied: het fietspad door de duinen rondom het granaatmonument, waar wij regelmatig voorbij zijn gefietst als we naar de Efteling gingen. Sommige wp’s waren echt goed verstopt. Staafjes in bomen, vermomd als “wrat”. Een dun, bijna onzichtbaar touwtje in een boom vol bladeren, een ijzeren klemmetje achter een stuk schors geklemd. Een spijker in de brug. Bij sommige wp’s hebben we flink moeten zoeken, maar het lot was ons gunstig gezind want we hebben alles gevonden. De cache zelf was eigenlijk nog het minst moeilijk. Nu willen we d’n Eerste ook nog gaan doen.

Op de parkeerplaats kwamen we erachter dat ’t Brabants Ketierke ook vanaf daar startte. Dat vonden we niet erg, want het was bloedheet en dan is lopen fijner dan in de auto zitten. We wilden net startten, toen er een andere geocacher aankwam. Hij cachete nog niet zo lang. We waarschuwden hem dat het een erg verslavende hobby is. Hij wilde ook d’n Tweede gaan doen. Volgens hem was ’t Brabants Ketierke geen makkelijke cache. Dat wisten wij al van Pien. Na even gekletst te hebben en gediscovered te zijn, gingen wij op pad.

Ook bij ’t Brabants Ketierke hebben we ons op elk waypoint helemaal suf gezocht. Dat kwam deels omdat we zo stom waren om de spoilerfoto’s niet uit te printen. De wp’s waren wel origineel. Met puzzeltjes enzo. Vooral die ene met de deurbel, haha. Ik zat maar op dat ding te drukken om te kijken of het ergens open kon en Stephanie allemaal rond een nabijgelegen boom lopen en zeggen: “Ik hoor iets, ik denk dat ik iets hoor!” Zoiets had ik echt nog nooit gezien bij een cache. Surprise-eieren zoeken was ook geinig bedacht. Op een bepaald punt hadden we allebei last van een waardeloze ontvangst. Op dit punt hebben we dan ook het langste moeten zoeken. Vlak nadat we dit punt hadden gevonden kwam er een ander team achter ons aan gelopen. Zij hadden opgegeven wegens tijdgebrek. Zij hadden wel de spoilerfoto’s en die gaven ze aan ons weg. Toch leuk dat mensen zo aardig kunnen zijn als je ze pas 10 seconden kent :>) Ze hebben ons ook nog gediscovered.

De volgende punten vonden we iets sneller en toen kwamen we uit bij het rampen-wp: het laatste wp voor de cache. Hier moest je een getal berekenen. Als je de logs leest, zijn de meeste mensen hiervoor naar huis gegaan. Maar wij wilden helemaal niet naar huis, wij wilden die cache hebben! Ooit heb ik het getal van Pien gekregen, maar ik ben zo chaotisch, dat ik het kwijt ben geraakt. We hebben haar nog gebeld, maar ze wist het ook niet meer en moest gaan turnen. Dus besloten Steef en ik om het zelf maar te gaan proberen. Door logisch na te denken, hadden we binnen 10 minuten een getal op papier staan. Dus namen we de proef op de som en het was GOED, want we vonden de cache! We waren echt wel blij, want we hadden dit eigenlijk niet meer verwacht.

Als afsluiter hebben we toen nog een traditional van de eindeloze reeks van Glenn en Maik gedaan. Het plekje was niet echt bijzonder en de mensen die in de nabijgelegen tuin zaten, vonden geocachen maar een raar spelletje. Maar ja, weer een punt erbij.

Maar d’n Tweede en ’t Brabants Ketierke, dat zijn tenminste echte caches!

Wat ik hier op 25 juni 2020 nog aan toe te voegen heb:

Stephanie is vooral fan van de wat moeilijkere multi-caches. Dat is nu eigenlijk nog steeds, hoewel ze niet veel meer aan geocaching doet. En zulke caches zijn ook het leukste om met meer personen te doen, want dan kun je elkaar aanvullen. Toch maar weer eens een datum prikken en een leuke multi uitzoeken…

Geplaatst in #geocaching, Throwback Thursday | Tags: , | Een reactie plaatsen

Meatless Monday: Dieet 2050

Geplaatst op 22 juni 2020 door

De komende weken wil ik een poging doen om de rubriek Meatless Monday nieuw leven in te blazen. Zoals bekend ben ik al ruim twintig jaar vegetariër en eet ik voor een gedeelte zelfs veganistisch. Hoewel de meeste mensen het wel accepteren, roept vegetarisme ook nog steeds veel vragen op. Door de jaren heen heb ik er heel veel over gelezen en heb ik het aanbod van vleesvervangers in de winkels zien groeien. In deze rubriek ga ik proberen om wat van deze informatie en kennis op anderen over te brengen, die misschien ook graag willen minderen met vlees, maar geen idee hebben hoe ze daarmee moeten beginnen.

Vandaag ga ik het hebben over het Dieet 2050; dit is opgesteld door wetenschappers en volgens hen de enige manier om alle (dan) tien miljard bewoners van de Aarde in 2050 nog te kunnen voeden. Dit stuk is eerder verschenen op hvaschrijft.nl, als onderdeel van een vak voor mijn opleiding.

There is no Planet B

Je kunt er niet meer omheen. We hebben maar één wereld en als we die willen behouden voor toekomstige generaties, dan zullen we onze leefstijl moeten aanpassen. Om te beginnen met onze voeding, het liefste nog vandaag. Wetenschappers in The Lancet  spreken van het Dieet 2050. Deze wetenschappers zijn afkomstig uit zestien verschillende landen en uit verschillende sectoren, zoals de landbouw, gezondheidszorg en het klimaat. Volgens het CIWF (Compassion in World Farming) zou je minder vlees moeten eten vanwege de ongelijke wereldvoedselverdeling, voor het klimaat, vanwege verspilling van grondstoffen, vanwege milieuvervuiling, vanwege het verlies aan biodiversiteit, vanwege bedreiging van het plattelandsleven, vanwege het dierenleed en omdat het beter is voor je eigen gezondheid.

Waarom minder vlees eten goed voor je is

Dieet 2050

En wat houdt dat Dieet 2050 dan in? Vrijwel geen rood vlees meer, gematigd met kip, vis en zuivel, veel minder suiker en we moeten veel meer groenten, fruit, noten en granen gaan eten. We leven nu met bijna 7,7 miljard mensen op de aarde. Hiervan zijn er zo’n 800 miljoen ondervoed, wat leidt tot ziektes en aandoeningen. Daar staat tegenover dat twee miljard mensen juist overvoed zijn. Dat is een behoorlijk ongelijke voedselverdeling. Tot aan het einde van deze eeuw zal de wereldbevolking nog groeien – naar zo’n 11 miljard mensen – , men verwacht dat het bevolkingsaantal daarna zal stabiliseren, omdat het over de hele wereld een trend is dat het geboortecijfer per vrouw af neemt. We kunnen al deze mensen alleen maar gezond en duurzaam voeden door ons aan het Dieet 2050 te houden. Wereldwijd betekent dit dat de consumptie van vlees en suiker met 50% moet dalen. Dat is nogal wat.

Nederlanders zijn overvoed

Hoe zit dat in Nederland? In ons land zijn er meer mensen overvoed dan ondervoed. Daarnaast heb je meer kans om sommige welvaartsziekten te krijgen, door een (te) hoge consumptie van (rood) vlees en zuivel. Denk hierbij aan kanker, hart- en vaatziekten, diabetes type 2, overgewicht en een te hoge bloeddruk of cholesterol. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de algemene westerse leefstijl volgens de Gezondheidsraad hier aan bij draagt: de gemiddelde westerling eet niet alleen ongezond, maar rookt ook te veel, drinkt te veel alcohol en beweegt te weinig.

Mens en Gezondheid vertelt dat veel vlees eten iets is van de laatste decennia. Met name rood vlees werd voor de Tweede Wereldoorlog weinig gegeten; het stond hoogstens één keer per week op het menu. Ook is er geen sluitend bewijs dat onze voorouders uit de prehistorie veel (rood) vlees aten.

De verhouding in het Nederlandse voedingspatroon is nu nog 60% dierlijke eiwitten versus 40% plantaardige eiwitten. In 2050 zouden deze getallen omgedraaid moeten zijn. Dit is ook opgenomen in het Klimaatakkoord. In de onderstaande voedselpiramide van het Barilla Center for Food & Nutrion kun je goed zien wat deze omkering zou betekenen:

Double Pyramid Model, developed by the Barilla Centre for Food and Nutrition Foundation 10

Maximaal 500 gram vlees per week

Het Voedingscentrum heeft vast gesteld dat mensen maximaal 500 gram vlees per week zouden moeten eten, waarvan 300 gram bewerkt mag zijn. Maar Nederlandse volwassen vrouwen eten gemiddeld 580 gram vlees per week en de volwassen mannen eten zelfs gemiddeld zo’n 840 gram. Er moet dus een knop om, mannen! De overheid zegt in het Klimaatakkoord dat ze het eten van vlees niet gaan verbieden, ze hopen op een vrijwillige gedragsverandering. Milieuvriendelijker voedsel gaat wel gestimuleerd worden door de betrokken partijen: boeren, veehouders, supermarkten en milieuorganisaties. De drie speerpunten hierin zijn:

  • Minder voedselverspilling
  • Het inzichtelijk maken van de CO2-uitstoot die ontstaat door voedselproductie
  • Stimuleren van het eten van eiwitrijke groenten

Het Voedingscentrum is wel positief gestemd, volgens hen probeert de helft van de Nederlanders al minder vlees te eten, dus we zijn op de goede weg.

Ook interessant: Dit gebeurt er in Nederland als we de helft minder vlees gaan eten

Zes kilo plantaardig eiwit versus één kilo dierlijk eiwit

Minder intensieve veehouderij zou ook leiden tot minder verspilling van grondstoffen. Het CIWF (Compassion in World Farming) rekent voor dat een koe zes kilo plantaardige eiwit (denk aan soja en granen) moet eten, om uiteindelijk één kilo dierlijk eiwit (vlees, zuivel) te verkrijgen. Als je deze zes kilo plantaardige eiwitten rechtstreeks aan de mensen zou geven, dan levert dat veel meer voedsel op. Nu wordt meer dan 90% van het sojameel en 60% van de mais en gerst gevoerd aan landbouwdieren. Omdat een mens minder eet dan een koe, zou je ook minder landbouwgrond nodig hebben om al dat voedsel te verbouwen. Daar komt nog bij dat soja vooral wordt verbouwd in ontwikkelingslanden; lapjes grond van mensen worden hier voor weinig geld opgekocht door grote multinationals, terwijl de plaatselijke bevolking achter blijft met weinig tot niets.

Het produceren van vlees kost ook heel veel water. Een voorbeeld: voor 1 kilo maïs hebben we 1.200 liter water nodig, voor 1 kilo meel 1.800 liter water. En voor 1 kilo rundvlees hebben we maar liefst 15.000 liter water nodig. Je ziet het verschil.

Bio-industrie

Dan is er nog het grote dierenleed dat schuilt achter de bio-industrie. Ik heb besloten om hier nu niet diep op in te gaan, maar het zal een andere keer nog voorbij komen.

Als je nu al meer wil weten: bekijk deze artikelen over de bio-industrie op NPO Focus.

Geplaatst in Maar wat eet jij dan?, Meatless Monday | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Geocachingverhalen uit het verleden: 18 juni 2014

Geplaatst op 18 juni 2020 door

Elke donderdag – Throwback Thursday – verschijnt hier een verslag online uit het roemruchte geocachingverleden van de Heideroosjes.

Vandaag gaan we terug naar 18 juni 2014

Ik fietste anders van mijn werk bij de Beekse Bergen naar huis om onderweg een cache te kunnen loggen in Biest-Houtakker of all places.

Geocachingverhaal:

  1. De Gooren
  • Maker: K0walsk1
  • Type: Traditional
  • Heideroosjes: Maartje
  • Gevonden op: 18 juni 2014
  • Plaats: Biest-Houtakker

Er was een nieuwe cache in Biest-Houtakker online gekomen en hij stond al een paar weken op de nominatie om te worden gevonden tijdens een alternatieve fietsroute naar huis.

Vandaag was het zover, ik ging naar huis fietsen over Biest-Houtakker (normaal gesproken fietste ik over Tilburg, omdat dat sneller is). Het was voetbal op dit tijdstip, dus het was heerlijk rustig op straat, ik had de hele Gooren voor mezelf. Ik was hier nog nooit geweest, lijkt me best een aardig gebied om eens doorheen te lopen, eigenlijk jammer dat er geen multi van is gemaakt. De cache lag bij een loopbruggetje en was snel gespot. Mooie lucht en mooi uitzicht. Ik zou best eens de hele wandeling willen lopen, maar nu was ik moe en had ik honger, dus fietste ik door naar huis.

Wat ik hier op 18 juni 2020 nog aan toe te voegen heb:

Eigenlijk niets. Het verbaast mij eigenlijk alleen dat ik deze cache niet heb gelogd ter ere van een datum, maar ik denk dat ik daar in 2014 niet zo mee bezig was. Hoewel 18 juni met 6 datum-founds nog wel onder de 10 zit, dus indirect was ik toch bezig met datumcachen, haha.

Geplaatst in #geocaching, Throwback Thursday | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Wandelen rondom huis #3: Duurzaamheidsvallei

Geplaatst op 16 juni 2020 door

Wandelen verder van huis zit er voor mij voorlopig niet in, omdat “funreizen” met het openbaar vervoer wordt afgeraden en ik geen auto heb. Gelukkig valt er in de omgeving waar ik woon ook veel te wandelen, dus de komende tijd ga ik het hebben over routes in de omgeving van mijn woning in Oisterwijk. De regel is dat het startpunt van de wandeling te bereiken moet zijn per fiets of te voet.

Duurzaamheidsvallei

Waar: Heukelom (tussen Oisterwijk en Tilburg)

Start- eindpunt: Dumoulinbrug over de Voorste Stroom (Westend, Oisterwijk)

Afstand: 14 kilometer

Voorste Stroom

Het gebied

Ik noem de Oisterwijke Bossen en Vennen vaak mijn achtertuin, maar er is een gebied wat nog dichterbij is en dat is de Duurzaamheidsvallei. Het startpunt van de wandelingen door dit gebied – de Dumoulinbrug – ligt maar een paar honderd meter van mijn huis af. Deze wandeling kan ik dus echt te voet vanaf mijn voordeur doen. Overigens zijn er verschillende routes mogelijk door het gebied, dus als ik minder tijd heb loop ik vaak een kortere ronde. Maar de officiële route is 14 kilometer en die ga ik hier onder beschrijven.

De Duurzaamheidsvallei is volgens mij niet de echte naam van dit gebied, maar de naam die de Stichting Duurzaamheidsvallei aan het gebied heeft gegeven. Het gaat om (voormalig) agrarisch gebied tussen Oisterwijk en Tilburg in, het boerenbuitengebied van het buurtschap Heukelom. Een deel deze grond is nog steeds in gebruik als landbouwgrond of weiland, maar de rest van de percelen zijn aangekocht door de overheden ten behoeve van natuurontwikkeling. Het gebied is dus nog in ontwikkeling naar natuurgebied en de stichting hoopt alle neuzen van de overheden, natuurbeheerders en grondeigenaren dezelfde kant op te krijgen.

Dwars door het gebied loopt een riviertje, de Voorste Stroom (ook wel de Leij genoemd). Dit riviertje kronkelt vanaf het Wilhelminakanaal in Tilburg door de Duurzaamheidsvallei en daarna dwars door heel Oisterwijk tot de samenkomst met de Esschestroom. Vroeger zat het clubhuis van de Kanovereniging gevestigd aan de Voorste Stroom, dus ik heb er heel wat keren overheen gevaren met mijn kano.

  • Hangbrug Heukelommetje

Wandelroute Duurzaamheidsvallei

Tegenwoordig lopen er dus diverse wandelroutes door de Duurzaamheidsvallei en kun je helemaal naar Tilburg wandelen. Een aantal jaar geleden kon dit – als ik het mij goed herinner – nog niet. De rondwandeling door de Duurzaamheidsvallei loopt van de plaats in Oisterwijk waar ooit Kasteel Durendael stond, tot aan de contouren van het voormalig landhuis Moerenburg in Tilburg en weer terug.

Wij startten de wandeling bij de Dumoulinbrug, een brug voor fietsers en voetgangers die sinds 2013 over de Voorste Stroom ligt, in het verlengde van de Willem de Zwijgerlaan. In 2014 werd de brug vernoemd naar de net overleden pastoor Dumoulin. Nieuw voor mij – en dat nog wel als fan van de kunstenaar – is dat de brug oorspronkelijk de Escherbrug heette, omdat de architect het ontwerp van de brug heeft gebaseerd op de bolperspectieven van Escher.

Kom je met de auto, dan kun je die het beste parkeren op het parkeerterrein van sportpark Den Donk, bereikbaar vanaf de Moergestelseweg.

Vanaf de Dumoulinbrug volg je het rode fietspad met de Voorste Stroom aan je rechterzijde. Links lag ooit Kasteel Durendael.

Uitzicht Duurzaamheidsvallei

Kasteel Durendael

Over Kasteel Durendael is niet zoveel bekend, er is geen enkele afbeelding van bekend. Het kasteel komt voor het eerst voor in een beschrijving uit 1477, waarin staat dat Berthout Back, heer van Asten, het verhuurde aan zijn zoon, Jan Back van Asten.

Daarna is er een beschrijving uit 1777 waarin staat dat het om een terrein van 98 bij 56 meter ging, gelegen langs de Voorste Stroom, ongeveer ter hoogte van de locatie waar nu sportpark Den Donk ligt. Volgens de beschrijving waren op het terrein een kasteel, stallen, een koetshuis, een washuis en een hoeve aanwezig.

Waarschijnlijk is het kasteel in de loop van de negentiende eeuw gesloopt. Vervolgens noemt de wandelende dominee Jacobus Craandijk de plaats in het eerste deel van zijn reeks Wandelingen uit 1875. Volgens de dominee waren de gebouwen toen al gesloopt, maar waren de oprijlanen en de grachten nog wel zichtbaar in het landschap.

In 1969 zijn er funderingen van het kasteel gevonden, bij het verleggen van de loop van de Voorste Stroom en er is vastgesteld dat die zo’n zeven eeuwen oud moesten zijn. Of er toen verder nog opgravingen zijn geweest is mij niet bekend.

De plaatselijke middelbare school (ik heb er ook op gezeten) werd vernoemd naar het kasteel: 2College Durendael. Ook heeft Oisterwijk een Durendaaldreef.

De paden op, de lanen in

Landschapselementen

Lopend over het rode fietspad passeer je de stuw in de Voorste Stroom. In de verte zie je de volgende brug over de Voorste Stroom. Vlak voor deze brug ga je linksaf een paadje in en vanaf hier volg je de paaltjes met de groen koppen. Nu ben je in de Duurzaamheidsvallei. Het grondgebied is deels van Natuurmonumenten en deels van Brabants Landschap. Ook zijn er dus nog stukken grond van agrariërs. Het landschap hier is een mengeling van landbouwgrond, weiland, bomenrijen, houtwallen en poelen voor amfibieën.

Vroeger was dit woest en onontgonnen gebied en daar is de benaming de Helleputten nog aan te danken.

Je volgt dit pad tot aan de Laag Heukelomseweg en die steek je over naar het wandelpad dat het Heukelommetje wordt genoemd: een wandelrondje van twee kilometer, dat onderdeel is van de langere route. Aan de Laag Heukelomseweg ligt café Mie Pieters – ook tijdens de corona-crisis kun je hier ijsjes en drankjes afhalen.

Op het Heukelommetje ga je over de Voorste Stroom heen via een houten hangbrug. Daarna gaat de route verder in de richting van Landschapspark Moerenburg.

Puddlegram bij visvijver de Lange Jan

Landschapspark Moerenburg

Op landgoed Moerenburg verrees rond 1310 een van de eerste stenen woningen van Tilburg. “Moer” betekende veengrond of moeras en een “borch” was een versterkte (stenen) woning. In 1384 werd huize Moerenburg verkocht aan de abdij van Tongerlo en was het eeuwenlang het woonhuis voor de pastoors van de parochie Tilburg. In 1648 werd het huis verkocht aan de familie Saint Amant, die het huis verfraaiden en een Franse tuin aanlegden. In 1750 werd het huis echter afgebroken en niet meer opgebouwd.

Sinds 2012 zijn de contouren van het voormalige huis in het landschap zichtbaar gemaakt door middel van een constructie van staal. Ook zijn er informatieborden en tegels met daarop de inventarisatie van het huis. Er bestaat een schilderij van het voormalige huis Moerenburg en daarop is te zien dat er twee stenen leeuwen bij de ingang stonden. Daarom staan er nu ook stenen leeuwen bij de “ingang” van de contouren.

Contouren van Huize Moerenburg

Natuurleerpad Moerenburg

Als je meer wil leren over het gebied, is het een aanrader om de route uit te breiden met het drie kilometer lange natuurleerpad Moerenburg. Je komt dan o.a. langs visvijver de Lange Jan. Wij deden dit ook, omdat er een gelijknamige geocachingroute over dit pad loopt, cachecode GC8BNRK. Je komt dan ook langs de Korvelse Waterloop, een voormalige blauwsloot, die werden aangelegd voor de afvoer van afvalwater van de Tilburgse textielfabrieken. Dit ongezuiverde afvalwater stonk enorm en werd geloosd op de Voorste Stroom, die toen nog de Leij werd genoemd. Het leidde tot ruzies met de gemeente Oisterwijk, die een rechtszaak hierover wonnen, waardoor de gemeente Tilburg vanaf 1915 een schadevergoeding moest gaan betalen.

Pas in 1937 werd er een waterzuivering aangelegd op deze locatie; het was de eerste biologische waterzuivering van Nederland. Het afvalwater werd hier gezuiverd met helofytenfilters. De waterzuivering werd in 2005 gesloten, omdat de nieuwe waterzuivering in Tilburg Noord toen klaar was. Maar de voormalige pompstations en de bakken zijn nog steeds zichtbaar, omdat ze een rijksmonument zijn en er nog geen herbestemming is gevonden. Het terrein wordt nog wel gebruikt als overstort bij overtollig regenwater.

De Leij (Voorste Stroom)

Roze route

Via de paaltjes met roze koppen gaat de route weer terug naar Oisterwijk. Je loopt terug via de andere kant, dus grotendeels over andere paden dan op de heenweg. In het landschap kun je nog bolakkers waarnemen: iets hoger gelegen, bolvormige akkers, ontstaan doordat ze door jaarlijkse bemesting steeds iets hoger kwamen te liggen.

Uiteindelijk kom je weer op het rode fietspad uit, ter hoogte van de fietsbrug. Via het rode fietspad kun je dan terug lopen naar de Dumoulinbrug en de parkeerplaats bij sportpark Den Donk.

Lammetjes

Aanrader?

Ja, ik vind van wel. De natuurwaarde van het gebied is misschien nog niet zo heel hoog, maar ik ben heel benieuwd hoe het zich over 5, 10, 15 of 20 jaar ontwikkeld heeft. Omdat ik zo dichtbij woon, kan ik dat goed volgen. Qua cultuurhistorie kom je niets tekort, hoewel er van Kasteel Durendael vrijwel niets te zien is. Bij Landschapspark Moerenburg is dan juist weer heel veel te zien.

Verder vind ik het ook leuk dat je verschillende routes kan lopen; er sluiten veel paden aan op de route, bijvoorbeeld een pad richting het Galgenven en de Pierenberg (Ter Braakloop) of je wandelt naar het trappistenklooster Koningshoeven voor een hapje en een drankje op hun terras (check wel even of ze alweer open zijn na de coronasluiting!). En je kunt dus ook een halve of een driekwart ronde lopen, omdat je op verschillende plekken kan inkorten.

Een minpuntje is de bewegwijzering, de paaltjes met groene en roze koppen zijn schaars en op een bepaald moment is er een kruising van snelwegen en afritten en er ligt verderop ook nog een kanaal, dus het is voor wandelaars echt even zoeken hoe je hier allemaal langs kan komen. Ik moest er de gps zelfs bij pakken en dan kom ik nog uit de buurt.

Doorkijkje visvijver de Lange Jan

Caches op de route

Voor de geocachers liggen er trouwens nog een aantal caches op de route: Op weg naar ridder Florius (GC82596), Duurzaamheidsvallei 1 (GC824CF), Intents (GC824A3), Duurzaamheidsvallei 2 (GC824D1), De boom der Voorzieningen (GC825A7), Ridder Florius (GC7BTHY) en het eerder genoemde Natuurleerpad Moerenburg (GC8BNRK). Ook leuk is de multi De Schat van de Hoge Dries (GC51X0W), maar die kost wel meer tijd.

Kersenbloesem in mijn straat (helaas alweer uitgebloeid)

Geplaatst in #geocaching, Wandelen | Tags: , , , , , , , | Een reactie plaatsen

Geocachingverhalen uit het verleden: 11 juni 2008

Geplaatst op 11 juni 2020 door

Elke donderdag – Throwback Thursday – verschijnt hier een verslag online uit het roemruchte geocachingverleden van de Heideroosjes.

Vandaag gaan we terug naar 11 juni 2008

Toen lastige mysteries mij nog dagenlang bezig konden houden.

Geocachingverhaal:

  1. Contact
  • Maker: Purk
  • Type: Mysterie
  • Heideroosjes: Maartje en Anke
  • Gevonden op: 11 juni 2008
  • Plaats: Vught

Contact…owh, wat heb ik daar veel uren in gestoken. Al vrij snel was ik erachter dat het iets te maken moest hebben met telefoonnummers. En dan wel de telefoonnummers van voor Operatie Decibel. Nu hoor ik jullie al denken…Operatie WHAT??? Nou, ik wist eerst ook niet wat het was. Maar in 1995 ging heel Nederland over van een 5-cijferig naar een 10-cijferig telefoonnummer. Dat kon ik me nog wel vaag herinneren, ook al was ik toen pas 9 jaar oud. Deze hele actie heette dus Operatie Decibel. Opeens kwamen er weer vage herinneringen bij mij bovendrijven van dat wij vroeger inderdaad een korter telefoonnummer hadden gehad en dat er toen ineens 013-52 voor de overige vijf nummers was gekomen. En dat Oisterwijk vroeger een ander netnummer had gehad dan 013. Ik geloof dat het vroeger 04242 was. Je moest dus de oude netnummers van de in de puzzel genoemde plaatsen opsporen. En dat is moeilijk, heel erg moeilijk. Op internet was het niet te vinden, en geloof me, ik heb er heel erg vaak naar gezocht. Ik heb zelfs nog geprobeerd om zo’n oud omnummerboekje te vinden op Marktplaats. Maar zoiets is natuurlijk al lang weggegooid door alle mensen.

Contact zat in mijn puzzelmap en kwam er af en toe uit, in de hoop dat ik er weer verder mee kon komen. Toen brak de periode aan, dat ik af wilde rekenen met al die irritante mysteries op onze 1e pagina. En daar zat contact dus ook bij. Ik besloot 1 van de laatse vinders van de cache eens te mailen om een hint waar ik dat rot-omnummerboekje kon krijgen. Ik kreeg een mailtje terug, was wel heel grappig. Bleek dat hun hetzelfde had gedaan als mij en het coördinaat van hun hint-vrager cadeau hadden gekregen. Zij wist dus ook niet waar je dat boekje kon krijgen. Dus ik heel brutaal terug gemaild of ik het coördinaat ook mocht hebben in ruil voor een hint van een door ons opgeloste puzzel. Mevrouw deed niet flauw en gaf het coördinaat. Dus met dank aan dat team hebben wij deze cache tot een goed einde kunnen brengen.

Hem bereiken was trouwens ook nog moeilijk. Hij lag in een bos langs de N65, ter hoogte van Vught. Tja, daar kon je dus lastig komen met de auto, kwamen Anke en ik achter, toen we het op een avond gingen proberen. De cache zat wel creatief verstopt in een telefoon dus.

Een tijdje later heeft de maker de cache gearchiveerd. Hij was er achter gekomen dat er een erg levendige ruilhandel was ontstaan rondom het coördinaat van deze cache. Omdat de informatie om hem op te lossen dus nergens meer te vinden was.

Ik ben wel blij dat wij hem toch nog hebben kunnen loggen in ruil voor alle tijd die het gekost heeft. Dat het niet helemaal eerlijk is gegaan, nemen we dan maar voor lief.

Wat ik hier op 11 juni 2020 nog aan toe te voegen heb:

Wha, dit kan ik me niet meer zo goed herinneren. Ik weet wel dat ik een puzzelmap had en me toen best veel bezig hield met mysteries op de nearbiest-pagina. En mocht ik de manier waarop ik toen aan de oplossing ben gekomen niet ethisch vinden; ondertussen bestaan er complete websites waar oplossingen van mysteries uitgewisseld worden. Ik ben daar geen lid van, er zijn tegenwoordig zoveel caches dat je keuze genoeg hebt en je kunt toch nooit alles vinden. Onze nearbiest-pagina bestaat dus meestal uit 20 mysterie-caches.

Geplaatst in #geocaching, Throwback Thursday | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Dagobert Duck

Geplaatst op 9 juni 2020 door

Nee, ik heb helaas geen zwembad vol met geld. Ik leef eerder zo rond de armoedegrens, net als nog een kleine 1 miljoen andere Nederlanders (volgens gegevens van het Sociaal en Cultureel Planbureau). Gelukkig ben ik wel heel goed in staat om mijn weinige geld zelfstandig te beheren; ik heb geen schulden en heb nog nooit in het rood gestaan. Ik vind het prettig om inzicht in mijn saldo te hebben en daarom installeerde ik tijden geleden de app van de bank op mijn telefoon. Overigens zit ik bij ING, puur omdat daar een rekening voor mij werd afgesloten bij mijn geboorte.

Geblokkeerd

Vorige week wilde ik met mijn vermoeide hoofd nog snel even iets online bestellen, toen ik al in bed lag. Waarschijnlijk sliep ik al half, want ik kreeg het voor elkaar om 3x een foute toegangscode in te toetsen voor de betaal-app. En dan wordt de toegang tot de app dus geblokkeerd. De volgende ochtend dacht ik de app even snel opnieuw te activeren. Mooi niet dus, want je krijgt dan een activatiecode per sms. En toen bleek dat ik mijn oude telefoonnummer nooit gewijzigd heb…

Ik dacht dat wel te kunnen veranderen via internet, maar die vlieger ging niet op: ook daar moest ik eerst die toegangscode per sms intoetsen en die kon ik dus niet ontvangen. Ik zocht de oude simcard op, maar die was ondertussen geblokkeerd, omdat ik het nummer te lang niet had gebruikt.

Hoe moest ik het dan oplossen? Volgens de website van ING moest ik langskomen op hun kantoor om mijn telefoonnummer te wijzigen. Haha, ik geloof niet dat ik ooit eerder voet in dat kantoor heb gezet, maar goed, prima. Ik fietste naar het kantoor in mijn woonplaats en tot mijn grote verbazing was het daar donker en waren de deuren gesloten. Het kantoor blijkt al maandenlang dicht te zijn vanwege de corona-crisis. Ik vind dat best raar; geldzaken gaan tenslotte altijd door. Zorg er dan voor dat het in ieder geval een paar uur in de week open is en communiceer dat via je website en je social media. Nu stond overal op dat het kantoor in Oisterwijk gewoon fulltime open zou zijn, terwijl het dus al bijna drie maanden gesloten is.

Klantenservice

Ondertussen begon ik het vrij vervelend te vinden dat ik geen toegang had tot mijn bankgegevens en ook niets online kon betalen. Omdat ik geen idee had hoeveel geld er nog op mijn rekening stond, durfde ik ook niets te pinnen. Stel dat ik dan in de supermarkt stond met mijn weekboodschappen en dat mijn saldo ontoereikend was en ik dus niet kon betalen. Dat vind ik een nachtmerrie-achtig idee. Blijkbaar kun je bij de pinautomaat ook je saldo checken, maar ook de pinautomaten bleken afgesloten te zijn. Die van de Rabobank was wel open (het kantoor ook en dat zit letterlijk 300 meter van dat van ING af), maar daar kun je dan weer geen saldo aflezen van een andere bank. Zucht.

Ik besloot maar eens met de klantenservice te bellen. Eerst kreeg ik een dreigende computerstem die het had over een vreselijke lange wachttijd en of ik mijn problemen niet online kon oplossen. Nee dus, stelletje idioten. En natuurlijk gaat iedereen bellen als jullie driekwart van je kantoren volledig afsluiten voor een maandenlange periode. Dat kan iedere idioot bedenken. Overigens hoefde ik nog geen minuut te wachten, ik was praktisch meteen aan de beurt. De onsympathieke man kon mij niet helpen, ik moest echt langs een kantoor. Ja, het kantoor in mijn woonplaats was gesloten voor de veiligheid… Alsof je in een dorp sneller corona zou oplopen dan in een stad. Wat een bullshit, het is waarschijnlijker goedkoper voor hun om die kantoren gesloten te houden. Goed, hij ging opzoeken welk kantoor in mijn buurt dan wel open was. Boxtel? Ja, daag dat is echt een pokke-eind fietsen. Dan maar naar Tilburg. Ik moest wel meteen op mijn fiets springen, want ook dat is toch een kilometer of acht fietsen en de rest van de week moest ik werken en dan zou het ook niet kunnen. Een auto heb ik niet en hoewel het een functionele reis zou zijn, liet ik de trein ook maar even achterwege. Onderweg twijfelde ik erg of dat kantoor in Tilburg wel open zou zijn.

Ik heb maar één voornaam, dus ik ben een potentiële crimineel

Toen ik bezweet en wel kwam aanfietsen zag ik al van een afstandje dat het kantoor in Tilburg wel open was; er stond namelijk een lange rij. Wat een drukte! Ik vroeg me af of ze die nog voor sluitingstijd weggewerkt zouden krijgen. Bij de ingang bleek echter dat bijna al die mensen in de rij stonden voor de pinautomaat. Want vanwege de veiligheid mocht je alleen binnen pinnen en waren de automaten buiten afgesloten…tja, nu was er dus maar één open en ik vermoed dat die ook nog de hele tijd gedesinfecteerd moest worden, dus het schoot voor geen meter op. Gelukkig zag ik toen dat je door mocht lopen als je een adviseur wilde spreken. Tja, ik had dringend advies nodig om mijn telefoonnummer te wijzigen – zucht – dus ik liep door. Al de pinners staarden mij aan alsof ik iets vreselijks deed, maar omdat zij allemaal in de deuropening/hal stonden, was 1,5 meter afstand houden daar onmogelijk, dus ok, ik was in overtreding. De gastvrouw was echter wel aardig en ja, nadat ik mijn blijkbaar zeer ingewikkelde achternaam had gespeld (ik doe het meestal automatisch), bleek dat ze mij hier zowaar konden helpen bij mijn probleem. Hoera. Was ik in ieder geval niet voor niets naar Tilburg gefietst.

Na een kwartier wachten ofzo was ik aan de beurt. “Nee,” legde de adviseur uit, “dat telefoonnummer kon niet telefonisch gewijzigd worden, want ik moest mij legitimeren.” Dus ging ze mijn ID-kaart in een scanner stoppen, want stel dat het een vervalsing was. Natuurlijk is hij echt, ik vind het nog altijd een ding dat je zoveel geld voor een stukje plastic betaald wat dan ineens jouw identiteit bevestigd. Ook mijn bankpas moest getest worden met pincode en alles. Ook die bleek echt, dus ik transformeerde ineens van potentiële crimineel, naar een gewone klant. Mevrouw wilde ook – volgens de nieuwe regels – mijn voornamen goed invoeren in het systeem, want er stond alleen een roepnaam. Ze raakte bijna in shock toen ik zei dat ik maar één voornaam heb en dat die ook nog eens precies hetzelfde is als mijn roepnaam! Ze keek er erg afkeurend bij, waarschijnlijk sloeg het vakje waar standaard het meervoud “voornamen” voor staat helemaal op tilt. Mijn goede bedoelingen werden ineens weer betwijfeld en met argusogen controleerde ze nog eens mijn ID-kaart en bankpas, maar ook daar kon ze slechts een enkele letter ontwaren. Ze keek mij aan met een blik alsof ze niet kon geloven dat ik al zolang door het leven ging met slechts één naam! Nadat alle nummers van de pasjes zorgvuldig waren ingetoetst en mijn eenzame naam door het systeem verwerkt was (ik verdenk haar ervan dat ze Maar Tje heeft ingetikt), kon dan eindelijk het vervloekte telefoonnummer gewijzigd worden! Ik mocht het zowaar zelf intypen op het klantentoetsenbord, want dan ging het zeker goed. Wat een eer! Ik kreeg meteen een bericht ter bevestiging. Problem solved.

Wat een gedoe

Mevrouw de adviseur was vast een beetje teleurgesteld dat die vrouw met die ene naam alleen voor het telefoonnummer kwam. Ze probeerde mij nog een hypotheek aan te smeren, een lening voor een verbouwing en enkele verzekeringen. Aangezien ik in een sociale huurwoning woon en met mijn zielige loontje hoogstens een hypotheek krijg ter hoogte van de vraagprijs voor een garagebox, moest ik mijn lach inhouden. Toen ik dat allemaal afgewezen had, vroeg ze nog of ze dan moest helpen met de installatie van de bank-app. Nou, mevrouw ondanks mijn ontoereikende hoeveelheid namen kan ik dat heel goed zelf. Ik ben van digitale generatie, you know. Besteed u tijd maar liever aan al die oude mensjes die daar wel moeite mee hebben. En die nu ook allemaal van heinde en ver naar dit kantoor moeten komen, omdat van hogerhand is besloten dat het kantoor in hun woonplaats dicht moet blijven. Voor onze eigen veiligheid.

Toch een beetje jammer dat ING dus niet van de digitale generatie blijkt te zijn. Het simpele wijzigen van een telefoonnummer heeft mij nu heel wat uurtjes gekost. Tijdens de fietstocht terug naar huis zag ik reclame van de ASN Bank. Ik overwoog om meteen over te stappen. Tot ik las dat ze maar één kantoor hebben en dat zit helemaal in Den Haag. Dan wordt het helemaal een duur grapje om mijn mijn telefoonnummer te wijzigen…

Geplaatst in Persoonlijk | Tags: , , | Een reactie plaatsen